F.CT 214

        3 кредит                     ЭКОЛОГИЙН ХИМИ


Оюутан та уг хичээлийг судласнаар экологийн хими, хүрээлэн буй орчны хими, экосистем, экологийн тэнцвэрт байдал, экологийн үзэгдэл, асуудлын химийн үндэс, химийн бодисын батжил, задрах чадвар, бодисын экотоксикологийн талаар мэдлэг эзэмших ба орчны бохирдох нөхцөл, шалтгааныг тогтоох, тэдгээрийг хянах, үйлдвэрийн экологийн асуудлыг шийдвэрлэх, орчны төлөв байдалд химийн талаас нь үнэлгээ өгөх  чадвартай болно. 




СУРАХ БИЧИГ:

1.      Д.Дорж  “Хүрээлэн буй орчны хими”  УБ. 2006
2.      В.А. Исидоров   “Экологическая химия” , Санкт-Петербург, Химиздат, 2001
3.      Д.Дорж, С.Сарантуяа “Экологийн агуулгатай химийн бодлого” УБ. 2003
4.      Ф.Корте “Экологическая химия” М., Мир, 1997
5.      Дж.О.М. Бокриса “Химия окружающей среды” М., Химия, 1982





























F.СТ 214 кодтой  хичээлийн лекц, лабораторийн ажлын сэдэвчилсэн төлөвлөгөө

Долоо хоног
Сэдэв, бүлэг хэсэг
Тэмдэглэл

I
Хүрээлэн буй орчны хими, экологийн хими, экологи, экосистемийн тухай үндсэн ойлголт
Лаб.1 Хөрсний физик параметрүүдийг тодорхойлох (эзлэхүүний нягт, хувийн жин, чийг, улайсгалтын хорогдол)

II
Биогеохимийн эргэлт (C, O2, N­2, P, S )


III
Биогеохимийн эргэлт (хүнд металл, мөнгөн ус, цацраг идэвхит элемент), элементүүдийн байгаль дахь эргэлтэнд биотопын гүйцэтгэх үүрэг
Лаб.2  Хөрсний рН, цахилгаан дамжуулах чанар, исэлдэн ангижрах потенциалыг тодорхойлох

IV
Атмосферийн тухай ерөнхий ойлголт, Агаарын найрлага, Атмосфер дахь химийн урвал



V
Агаарын бохирдолт, эх үүсвэр, Хүлэмжийн эффект, нүүрстөрөгчийн дутуу исэл, цөмийн урвал, смог буюу хорт утаа, атмосферийн аэрозолиуд, тоосонцор
Лаб.3  Хур тунадасны рН, цахилгаан дамжуулах чанар болон гол ионуудыг тодорхойлох

VI
Стратосферын озон. Озоны давхарга буюу цоорхой


VII
Хшчиллэг тунадас
Лаб.4  Ахуйн будаган дахь хартугалгыг тодорхойлох

VIII
Гидросфер: байгаль дахь усны эргэлт, усны химийн найрлага, усны амьдрал


IX
Усны бохирдолт, усны бохирдолтын зарим шалгуур, хаягдал усыг цэвэрлэх
Лаб.5  Усны цахилгаан хэмжилтүүд

X
 Литосфер ба түүний найрлага, хөрс, хөрсний хими, шинж чанар

XI
Хөрсний өгөршил, хөрсний найрлага, хөрсний организм, хөрсний бохирдол
Лаб.6  Усны хатуулга, шүлтлэг чанарыг тодорхойлох

XII
Хүрээлэн буй орчны бохирдолт, Орчны физик ба химийн бохирдолт


XIII
Химийн мандал буюу хемосфер, Химийн бодисын хэрэглээ, Хүрээлн буй орчинд тархах зүй тогтол. Бодисын батжил, задрах чадвар, бодисын экотоксилоги
Лаб.7  Усны биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, химийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ууссан хүчилтөрөгчийг тодорхойлох

XIV
Органик бодисын бохирдол (байгалийн нефть, полихлорибифенилүүд, диоксинууд, пестицидүүд, металл органик нэгдлүүд)

XV
Орчны токсикологи, Токсикантын организмд нэвтрэн орох арга зам, токсикантын гадагшлалт ба ангилал, токсикантын нөлөөний тоон үзүүлэлт
Лаб.8  Агаарын бохирдолт, агаарт NO, CO2, NO2ыг тодорхойлох

XVI
Хүрээлэн буй орчны чанарын үнэлгээ, мониторинг, нормчлол















F.CT214. Экологийн химийн хичээлээр оюутнуудын
бие дааж гүйцэтгэх ажлын төлөвлөгөө

                                                                                   

Долоо хоног

Бие даалтын сэдэв
Бие дааж гүйцэтгэх ажил
Мэдлэг шалгах
Авбал зохих оноо
Тооцуулах хугацаа

Y
Бие даалт 1
Атмосфер, гидросфер, литосферийн  найрлага,  химийн процесс








Сэдвийн дагуу ном, сэтгүүл, сурах бичиг, интернет ашиглан реферат бичиж, илтгэл хэлбэрээр бэлтгэн хугацаанд нь тооцуулах 










Бие даалтын даалгаварыг сэдвийн дагуу илтгэл тавьж, харилцан ярилцаж, тайлбарлах


6




YI
Элементүүдийн биогеохимийн эргэлт (C, O, H, N, S, P, Hg, хүнд металлууд,цацраг идэвхт элемент)


YII
Бие даалт 2
Агаарын хими,  озон,  хүчиллэг ба хуурай тунадас. Хүлэмжийн эффект, нүүрстөрөгчийн дутуу исэл, цөмийн урвал, смог буюу хорт утаа, атмосферийн аэрозолиуд, тоосонцор







6










YIII
Атмосферийн тухай, агаарын найрлага, бохирдолт, багасгах арга зам


IX
Литосфер, хөрсний хими,  найрлага, хөрсний организм ба бохирдол

X
Бие даалт 3
Гидросфер. Усны химийн найрлага, усны амьдрал, усны бохирдолтын шалгуур, хаягдал усыг цэвэрлэх аргууд




6






XI
ХБО-ны бохирдол, Химийн мандал буюу хемосферын тухай, Химийн бодисын ХБО-нд тархах зүй тогтол, Химийн бодисын хэрэглээ

XII
ХБО-д химийн бохирдолт үүсгэгчид, Пестицид түүний ангилал ба ХБО-нд  нөлөөлөх нь.

XIII
Бие даалт 4
Авто машины тээвэр- агаар бохирдох. Фреонууд-озоны эвдрэл.




6






XIY
ХБО-ны токсикологи, токсикантын ангилал, тоон үзүүлэлт.

XY
ХБО-ны чанарын үнэлгээ, мониторинг
XYI
 70  ОНОО   ГАРГАХ



БИЕ ДААЛТЫН АЖЛЫГ ГҮЙЦЭТГЭХДЭЭ ДАРААХ ЗҮЙЛИЙГ АНХААРАХ:

1.         Рефератыг бичихэд ашигласан ном, сурах бичиг, веб хаягийг бичих ба интернетээс татсан эх материалаа хавсаргах.
2.         Бодлогуудыг бодохдоо  бодлогын дугаар, өгөгдлийг бичих, бодолтыг хийх
3.         Шалгах хугацаа дууссаны дараа нөхөн шалгах боломжгүйг анхаарах
Ашиглах ном, сурах бичиг
1.      Д.Дорж, С.Сарантуяа “Экологийн агуулгатай химийн бодлого”  УБ., 2003
CТ214 Экологийн хими
вариант
1
2
3
4
1
9-1, 25-16
36-1, 50-5
62-1, 77-1
86-1, 101-1
2
9-2, 25-15
36-2, 49-4
62-2, 77-2
87-2, 101-2
3
10-3, 24-14
37-3, 49-3
62-3, 78-3
87-3, 101-3
4
10-4,  24-13
37-4, 49-2
63-4, 78-4
88-4,102-4
5
10-5, 24-12
37-5, 48-1
63-5, 79-5
88-5, 102-5
6
10-6, 23-9
38-6, 50-5
63-6, 79-6
89-6, 102-6
7
11-7, 23-7
38-7, 49-4
64-7, 79-7
89-7, 102-7
8
11-8, 23-5
38-8, 49-3
64-8, 79-8
89-8, 103-8
9
11-9, 22-4
38-9, 49-2
64-9, 80-9
90-9, 103-9
10
11-10, 22-3
39-10, 48-1
65-10, 80-10
90-10, 103-10
11
12-11, 22-2
39-11,  50-5
65-11, 80-11
91-11,104-11
12
12-12, 22-1
39-12, 49-4
65-12, 78-3
91-12, 104-12
13
12-13, 24-11
40-13, 49-3
66-13, 78-4
92-13, 101-1
14
13-14, 24-10
40-14, 49-2
66-14, 79-5
92-14,101-2
15
21-1, 9-1
40-15, 48-1
66-15, 79-6
92-15,101-3
16
22-2, 9-2
41-16, 50-5
67-16, 79-7
93-16, 102-4
17
22-3, 10-3
41-17, 49-4
67-17, 79-8
93-17, 102-5
18
22-4, 10-4
41-18, 49-3
67-18, 80-9
94-18, 102-6
19
23-5, 10-5
48-1, 36-1
68-19, 80-10
94-19, 102-7
20
23-6, 10-6
49-2, 36-2
68-20, 80-11
94-20, 103-8
21
23-7, 11-7
49-3, 37-3
69-21, 77-2
95-21, 103-9
22
23-8,11-8
49-4, 37-4
69-22, 77-1
95-22, 103-10
23
23-9, 11-9
50-5, 38-6
69-23, 80-11
95-23, 104-11
24
24-10, 11-10
36-1, 48-1
69-24, 80-10
96-24, 104-12
25
24-11, 12-11
36-2, 49-2
70-25, 80-9
96-25, 101-1
26
24-12, 12-12
37-3, 49-3
62-3, 79-8
96-26, 102-5
27
24-13, 12-13
37-4, 49-4
63-5, 79-7
96-27, 103-8
28
24-14, 13-14
38-6, 50-5
64-9, 79-6
97-28, 104-11
29
25-15, 9-1
38-7, 48-1
65-11, 79-5
97-29, 101-3
30
25-16, 9-2
39-12, 49-4
68-19, 78-4
97-30, 103-9



Жич: Өгөгдсөн дугаанын эхний тоо нь хуудасны дугаар ба сүүлийн тоо нь бодлогын дугаар болно

No comments:

Post a Comment